In onze serie artikelen over de Amsterdamse school laten we dit keer de eigenaren aan het woord. We gaan op bezoek bij de familie Cremers die sinds 2007 aan de Tilburgseweg 169 wonen. Het huis onderging een transformatie waarbij minutieus de kenmerken van de Amsterdamse school zijn nageleefd. Gepassioneerd vertellen Didier en Hanneke Cremers erover en nemen ons mee door huis en tuin.
Bewonersgeschiedenis
In 1934 vroeg de heer W. Dietrich een vergunning aan voor het bouwen van een woonhuis onder architectuur van A.P.C. van Gool. Dietrich was ingenieur bij Van Puijenbroek. Hij woonde er tot dolle dinsdag (5 september 1944) toen hij spoorslags vertrok. Daarna stond de woning een paar jaar leeg. In 1948 kocht Adrianus Peijnenborg het huis van de Staat der Nederlanden. Hij woonde er tot 1972 toen een Oostenrijker genaamd Matyk, directeur van een leerfabriek in Waalwijk, er kwam wonen. Vervolgens werd vanaf 1978 het huis bewoond door longarts Fernand Palmen en zijn vrouw Gea. In 2007 kocht de familie Cremers het huis. De familie Cremers bestaat uit Didier en Hanneke met hun kinderen Godfried, Jeanne en Florian. Hanneke komt uit Ede en Didier is geboren in Roermond. Hij bracht zijn jeugdjaren door in Hilversum en studeerde in Amsterdam. Hij was dus een groot deel van zijn leven omringd door de Amsterdamse school.
(Het artikel gaat onder de afbeelding verder)
Tekening Architect A.P.C. van Gool
TWEM
Achter de woning lag vroeger de Tilburgsche Wieler- en Motorbaan, de TWEM. Een baan die plaats bood aan 15.000 bezoekers. De wielerbaan was echter geen lang leven beschoren. Al 16 jaar na de bouw werd de baan in september 1937 afgebroken. Op de plaats van de wielerbaan kwam een voetbalveld te liggen waar voetbalclub Flora speelde, in de oorlog TULP geheten en nu bekend als GSBW. Het puin van de afbraak van de wielerbaan werd gebruikt voor de Zuiderzeewerken. Nu nog vindt de familie Cremers brokstukken van de wielerbaan in hun parkachtige achtertuin. Er ligt zelfs een oude gravelbaan doordat in 1991 een stuk aan de tuin werd gevoegd. De grootte van de achtertuin en het bosgebied is te danken aan Adrianus Peijnenborg die in 1951 samen met zijn twee ernaast wonende broers Elias en Godfried alsook buurman Hendrikus Broekhoven de bewuste grond kocht en in 1952 verdeelde in vier stukken. Op die manier bestreden ze hangjongeren die zorgden voor overlast.
Oog voor detail
Bij aankomst valt op dat de woning goed zichtbaar is vanaf de weg. Hanneke vertelt dat door het weghalen van overbodig groen veel mensen even afstappen van hun fiets om naar het huis te kijken. Al bij de entree en de voortuin komen de details van de Amsterdamse school je tegemoet. Zo is de tuin in bijbehorende stijl ontworpen, komt het hek van een Amsterdamse school villa uit Maastricht en zelfs de brievenbus en de deurbel van het voormalige gemeentehuis van Blaricum, gevonden op Marktplaats, behoren tot de stroming. Dit is nog maar een voorproefje van de inspanningen die Didier en Hanneke zich getroost hebben om de woning tot in detail aan te laten sluiten op de Amsterdamse school.
Transformatie
Eenmaal binnen kunnen we aan de gevulde ordner van Didier zien dat hij zich flink verdiept heeft in de geschiedenis van deze woning. Van bouw- tot bewonersgeschiedenis, je vindt het er allemaal in terug. Hij vertelt ons hoe de familie vanaf 2007 bezig is geweest met de transformatie van de woning. De vraag: ‘hoe kunnen we het comfort van nu en de bouwregels combineren met respect voor de bouwstijl van de jaren ’30?’ was het uitgangspunt. Om de transformatie mogelijk te maken is het gezin acht maanden uit het huis geweest. Gedurende die maanden is op de begane grond de versleten en op sommige plekken rotte parketvloer eruit gehaald. Het stucwerk is van de muren verwijderd en opnieuw aangebracht. Om dit te bewerkstelligen zijn mallen gemaakt van de vorm van het oude stucwerk, zodat de rondingen bij de kozijnen weer teruggebracht konden worden. De stukadoors zijn weken bezig geweest om met de hand deze rondingen te realiseren. Het elektra werd vervangen en ook al het glas-in-lood is gerestaureerd. De stalen kozijnen werden gemaakt door de firma Braat uit Delft (leuk detail: zij waren betrokken bij de levering van de kozijnen van de Titanic). Het systeem om de bestaande houten rolluiken elektrisch te bedienen werd zelf bedacht en onderdelen zoals deuren werden bewaard in een container om daarna weer terug te plaatsen. Nu is Didier nog op zoek naar de originele kleuren van de kozijnen. Kortom, het was een hele uitdaging voor de vakmannen om met de materialen van nu het bouwen van toen te bewerkstelligen.
Vindingrijk
Karakteristiek aan de Amsterdamse school zijn onder andere de verticaal hangende geglazuurde dakpannen. Hierachter bleek waterschade te zitten. Dit werd opgelost door het maken van een zinken bak die ervoor zorgt dat het water netjes weggeleid wordt. Om de dakpannen verticaal te laten hangen wordt gebruik gemaakt van latjes. Maar het ophangpunt bleek uitgesleten te zijn door het effect van de wind op de dakpannen. Gevolg was dat de dakpannen een voor een naar beneden kwamen. Dus zijn de latjes vervangen; de enige manier om de originele pannen terug te hangen was door het maken van een gaatje erin en daar een roestvrijstalen schroef te gebruiken. Het gaatje en de schroef zijn niet te zien doordat de pannen over elkaar hangen.
Uitbreiding woonhuis
Op de benedenverdieping heeft de woning een uitbouw gekregen, onder architectuur van Friso Woudstra die gespecialiseerd is in de Amsterdamse school. Bijzonder detail is de lantaarn op het platte dak die voor een mooie lichtinval zorgt. Een lantaarn is een opengewerkt deel van een torenspits, koepel of dak. De uitbreiding is volledig in stijl van het bestaande woonhuis uitgevoerd zodat een harmonieus geheel ontstaat. Daarbij zijn ook hier bestaande elementen met de hand nagemaakt. Ter afsluiting van de rondleiding benadrukken Didier en Hanneke nog eens dat dankzij de tomeloze inzet van de Goirlese vakmensen en hun vakmanschap het project zo goed is geslaagd.
Bronnen:
- RAT, toegang 1066, inventarisnummer 704
- RAT fotocollectie zoekterm TWEM
- “Tussen zandbaan en Tour de France – 100 jaar wielerhistorie van Goirle” (1997)
- www.gsbw.nl
